Restauratie Fort Asperen

De stichting Fort Asperen is zeer gelukkig met de accordering van €350.00.= subsidie uit de SGB van de provincie Gelderland voor de restauratie/reparatie van het dak van Fort Asperen. ( september 2006) Een vervolg subsidie is de stichting in het voruitzicht gesteld.

 

Het fort bij Asperen

Het Fort bij Asperen is een zogenaamd torenfort dat werd gebouwd tussen 1845 en 1847 op de Noorderlingedijk bij het stadje Asperen op de plaats van de uit 1794 daterende dijkpost ‘Castor’. Destijds maakte het fort deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een belangrijk steunpunt in onze landsverdediging. Het fortterrein had oorspronkelijk de vorm van een halve cirkel met midden in een bomvrije toren, omgeven door een gracht met ophaalbrug. In 1879-1880 werd de gracht gedempt en de noordzijde van de toren aangeaard. In de aanaarding bevindt zich op de begane grond een kanonremise, met daaronder gelegen buskruit- en projectielenmagazijn/vulplaats, voorzien van munitieliften. In 1959 is het fort van zijn militaire functie ontheven, sinds 1984 is het in de zomermaanden publiekelijk toegankelijk. Het fort is eigendom van Staatsbosbeheer, in 2004 heeft de stichting Fort Asperen een erfpachtovereenkomst met Staatsbosbeheer afgesloten. In de zomermaanden organiseert de stichting Fort Asperen exposities en andere culturele activiteiten in en rond het fort.

Technische opname

Architectenbureau Fritz heeft in opdracht van de stichting Fort Asperen en Staatsbosbeheer een opname gedaan van de technische staat van het torenfort bij Asperen. (Opnamerapport d.d. 14 juni 2003).
Uit de opname blijkt dat er veel vochtproblemen zijn in het fort. Op diverse plaatsen zijn er lekkages via de gewelven en/of de ventilatiekanalen, ook functioneren een aantal druipkokers slecht. Bepaalde periodes van het jaar staan grote delen van de kelder onder water.
Voor de vochtproblemen zijn verschillende oorzaken aan te wijzen.
Achterstallig onderhoud heeft geleid tot:
– lekkage dak- via schoorstenen en ventilatiekanalen.
– lekkage via slecht functioneren van druipkokers.
’s Zomers ontstaat oppervlaktecondensatie van warme lucht tegen de koude binnenvlakken. Het hoge waterniveau in de kelders is zorgelijk. Een deel van het metselwerk en het hang- en sluitwerk van deuren en kozijnen is in slechte staat.

De bouwkundige staat van het fort en de ruimtelijke inrichting van de omgeving zijn op dit moment verre van optimaal voor het gebruik als “cultuurfort”. De toekomstvisie geeft een heldere blik op de gewenste stappen voor de korte termijn en brengt daarnaast op prikkelende wijze verdergaande toekomstmogelijkheden voor het fort en zijn omgeving in beeld.

In de eerste fase is het dak van het fort aangepakt. De aarden bovenbatterij is verwijderd en heeft plaatsgemaakt voor een houten constructie. Lekkages zijn nu (zo goed als) verleden tijd en het fort is een stuk minder vochtig.

De provincie Gelderland heeft ruim €800.000 subsidie toegekend aan KunstFort Asperen voor de tweede fase van de restauratie. Deze fase, met de naam ‘Laaghangend fruit’, bestaat uit de reconstructie van de oorspronkelijke brug, de restauratie van de wallen rond het fort en de renovatie van de Taveerne.

Torenfort

In de derde fase is de forttoren zelf een de beurt. Uitgangspunt is dat het fort blijft zoals het is, zonder nieuwe toevoegingen. Het gaat om werkzaamheden als herstel van metselwerk, voorkomen van verdere scheurvorming, consolidatie van scheuren, het stoppen van roestprocessen en het vervangen van rottende houten delen. Het fort wordt niet naar een bepaalde tijd teruggerestaureerd, dus de gehele geschiedenis van het fort blijft zichtbaar.

Plaatsing van een nieuwe brug naar oorspronkelijk model

Vroeger stond KunstFort Asperen op een eiland. Het was slechts toegankelijk via een houten ophaalbrug die pal voor de ingang van het fort lag. Op dezelfde locatie hebben we in mei een nieuwe brug over de gracht laten plaatsen. Deze ziet er op enkele details na identiek uit als de oorspronkelijke brug, maar is geen ophaalbrug. De nieuwe brug resulteert in een geheel andere ervaring van de entree van het KunstFort en het fortterrein.

Renovatie van de Taveerne

De vroegere artillerieloods van KunstFort Asperen is in gebruik als Taveerne. De houten loods waarin de Taveerne zich bevindt, laat SMFA in zijn oude luister herstellen. De ontsierende uitbouw waarin keuken en toiletten zijn gesitueerd is verwijderd. Op deze plaats zaten vroeger deuren en deze worden hersteld. Een nieuwe keuken, technische ruimte en toiletten komen in een kelderruimte onder de loods. De kelderruimte is te bereiken via een ‘huisje’ dat in de bestaande loods gebouwd zal worden en dat zal reiken van de kelder tot aan het dak van de artillerieloods. Dit nieuwe huisje staat los van de bestaande loods: een architectonisch fraaie constructie waarbij de historische kenmerken van het huidige gebouw ontaangetast blijven. Er komt dus een gebouw in een gebouw. De architect van deze ‘vernieuwbouw’ van de Taveerne is Peter van Assche van Bureau SLA.

Net als nu zal de Taveerne in de toekomst een hapje en een drankje bieden aan voorbijgangers. Daarnaast blijft er in de Taveerne ruimte voor diverse (groeps)activiteiten die een relatie met het fort hebben, dus op het gebied van kunst en cultuur, cultuurhistorie, creativiteitsontwikkeling en natuur.